به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حسن وحید، معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اهداف کلی و اثر بخشی این طرح را توانمندسازی و بهبود معیشت بهره برداران مرتع و جوامع بومی، بهبود شاخص‌ها و کارکرد‌های مراتع در مدت اجرای طرح شامل افزایش تولید علوفه، استحصال آب حدود یک هزار و ۴۳۷ میلیون مترمکعب، حفظ خاک و کاهش فرسایش به میزان ۲۶۳ میلیون تن در مدت اجرای طرح و ارتقای بهره وری با استفاده از ظرفیت و پتانسیل‌های بالقوه اکوسیستم‌های مرتعی عنوان کرد.

او افزود: آبخیزداری، مدیریت منابع زیستی یک آبخیز با تاکید بر آب، خاک و پوشش گیاهی به نحوی که به بهترین وجه اهداف مدیریت را برای بهره برداری مداوم از این منابع برآورده سازد.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: تغییرات اقلیمی و شرایط حاکم بر عرصه‌های منابع طبیعی کشور ایجاب می‌کند تا در راستای توسعه پایدار سرزمین به موضوع مهم حفاظت و احیای حوزه‌های آبخیز بیش از پیش پرداخته شود.

وحید ادامه داد: در دهه‌های اخیر فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری نقش موثری در بهبود و پایداری منابع آب و خاک، احیای پوشش گیاهی و مدیریت مخاطرات طبیعی در مناطق مختلف کشور داشته و این مهم مورد اقبال عمومی و مسئولان نظام قرار گرفته است.

او اقدامات آبخیزداری در بخش مکانیکی را شامل ایجاد بندخاکی، پخش سیلاب، احداث بند‌های رسوبگیر سنگی ملاتی، گابیونی، خشکه چین، بخش بیومکانیکی را شامل سکو بندی، تراس بندی، بانکت بندی در اراضی شیبدار، عملیات‌های بیولوژیکی را شامل نهالکاری، بذرکاری، کپه کاری، علوفه کاری و بخش مدیریتی و حفاظتی را شامل تسهیل گری و ترویج آبخیزداری و منابع طبیعی، حفاظت و قرق، مدیریت چرا و ساماندهی چرای دام، دیده بانی و اطفاء حریق دانست.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: مجموع سطوح مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری در کشور شامل مطالعات تفصیلی – اجرایی ۴۱ میلیون هکتار است.

وحید اضافه کرد: اجرای عملیات آبخیزداری در برنامه ششم توسعه با پیش بینی ۱۰ میلیون هکتار بوده که تا پایان سال جاری۶۳ درصد آن اجرا می‌شود که سطح مطالعه آماده اجرا حدود ۱۸ میلیون هکتار است.

وی مهمترین اثرات اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری در مدیریت آب و خاک ظرف یک سال گذشته را شامل کنترل فرسایش خاک به میزان ۹ تن در هکتار، کنترل رسوب، استحصال آب به میزان ۷۰۰ متر مکعب در هکتار، افزایش تولید ۱۲۰ کیلوگرم علوفه در سال، ترسیب کربن بیش از ۳۰ تن در هکتار، افزایش آب دهی قنوات ۱/۵ تا سه برابر و مدیریت سیلاب و کاهش ۷۰ درصدی خسارت سیل است.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور بیان کرد: طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در مدیریت آب و خاک در سطح ۹۰ میلیون هکتار حوزه باقی مانده، با اعتباری معادل ۷۳۹ هزار میلیارد تومان طی ۱۰ سال اجرا می‌شود که ارزش اقتصادی آن ۳ هزار و ۴۹۳ میلیارد تومان خواهد بود.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اضافه کرد: طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در مدیریت آب و خاک در سطح ۹۰ میلیون هکتار حوزه باقی مانده، با اعتباری معادل ۷۳۹ هزار میلیارد تومان طی ۱۰ سال اجرا می‌شود که ارزش اقتصادی آن ۳ هزار و ۴۹۳ میلیارد تومان خواهد بود. وحید، اهداف راهبردی و منافع اقتصادی طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری، مدیریت جامع حوزه آبخیز، استفاده از مشارکت‌های مردمی، نیرو‌های جهادی، خیران و بخش‌های خصوصی فعال در حوز‌های آبخیز، بهبود شاخص‌های پایداری آب، خاک، پوشش گیاهی و معیشت ساکنان حوزه‌های آبخیز به منظور ارتقای سطح بهره وری و استفاده پایدار از منابع، کنترل عوامل تخریب سرزمین شامل سیل، فرسایش خاک، افت آبخوان ها، مقابله با بیابانزایی به منظور ارتقا امنیت غذایی و اجتماعی برشمرد.

او اظهار داشت: ارزش اقتصادی بازاری اجرای عملیات آبخیزداری حاصل از پنج شاخص مهم کنترل فرسایش، مدیریت رسوب، استحصال آب، افزایش تولید علوفه و کاهش خسارت سیل رقمی افزون بر سه هزار و ۴۹۳ میلیارد تومان معادل ۷.۴ برابر هزینه مطالعه و اجرای عملیات‌های آبخیزداری است.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: در حال حاضر مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی بالغ بر ۳۰ میلیون هکتار بوده که از این میزان ۱۴ میلیون هکتار به عنوان کانون بحرانی و خسارت زای فرسایش بادی شناخته شده است.

وحید افزود: خسارت مستقیم وارد بر منابع زیست انسانی از جمله مناطق مسکونی، اراضی کشاورزی، خطوط مواصلاتی، راه آهن، تأسیسات صنعتی و… سالانه بیش از ۶۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

وی با بیان اینکه اراضی تحت تأثیر فرسایش بادی در سال‌های اخیر حدود یک میلیون هکتار در سال افزایش داشته است، گفت: بر اساس برنامه ششم توسعه میانگین انجام فعالیت‌های مقابله با بیابان زایی به میزان ۳۰۰ هزار هکتار در هر سال پیش بینی شده است.

معاون امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت: برنامه سه میلیون هکتاری کنترل کانون‌های بحرانی فرسایش بادی با رویکرد جهادی و با هدف عبور از بحران خشکسالی و ایجاد توازن در مهار و کنترل کانون‌های بحرانی فرسایش بادی با اعتباری افزون بر ۱۶ هزار میلیارد تومان تدوین شده است.

وحید افزود: رویکرد این برنامه مبتنی بر مردمی سازی فعالیت ها، استفاده پایدار و مؤثر از ظرفیت اجرایی سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های مسئول و بهره برداری اقتصادی از پتانسیل‌ها و کالا‌ها و خدمات اکوسیستم مناطق بیابانی است.